herb Pogoń Ruska
Inna nazwa: Święty Jerzy
Blazon: W polu błękitnym na wspiętym koniu srebrnym z rzędem czerwonym i kopytami czarnymi, takiż rycerz zbrojny (św.Jerzy) z tarczą na lewym ramieniu, na której krzyż czerwony, trzymający oburącz włócznią wbitą w paszczę, leżącego pod nogami konia smoka zielonego (lub czarnego). W klejnocie mitra książęca.
Właściwym herbem tej rodziny, wspólnym jej z wszystkiemi innymi domami pochodzącemi od dawnych władców Rusi wielkich książąt kijowskich, był tak nazwany Święty Jerzy lub Pogoń ruska, to jest w polu czerwonym, jeździec nagi na białym koniu w lewo ale twarzą wprost, tratujący i kopią zabijający czarnego smoka rozciągniętego pod nogami konia; w końcu XVI stulecia Czetwertyńscy utworzyli sobie herb własny, właściwie Leliwę wywróconą, to jest w polu czerwonym półksiężyc rogami nadół, pod nim gwiazda, na barku półksiężyca ukośnie utkwione dwa miecze srebrne o czarnych rękojeściach, tarcza w obydwu herbach pokryta mitrą książęcą; obecnie niektórzy z członków tego domu dziela tarcze na 4 cześci, w l i 4 polu kładą herb dawny (Św. Jerzego), w 2 i 3 części herb nowy Leliwę odwróconą, tarczę nakrywają mitrą a okalają płaszczem książęcym.
Herb pochodzenia ruskiego.
Herbowni: książęta Pińscy - gałęzi wielkich książąt kijowskich starszej linii, jednego pochodzenia z książętami Czetwertyńskimi; udzielnie jakiś czas władali w Pińsku, wygaśli w XVI stuleciu, książęta Szujscy, pochodzący od książąt suzdalskich z dynastii Rurykowiczów, książęta Romodanowscy - rodzina książęca będąca jedną z gałęzi staroruskiej dynastii Rurykowiczów.
Odmiany herbu:
herb Świętopełk
herb Święty Jerzy - pierwotna forma herbu przysługująca książętom Czetwertyńskim pochodzącym prawdopodobnie od książąt turowsko-pińskich z dynastii Rurykowiczów.
herb Czetwertnia - herb przysługąjący książetom Czetwertyńskim używany na równi z herbem pierwotnym.
herb Czetwertnia - inna odmiana herbu przysługąjący książetom Czetwertyńskim.
herb książąt Szujskich
Odmiana herbu przysługującą w Rzeczpospolitej książętom Szujskim, pochodzącym od książąt suzdalskich z dynastii Rurykowiczów. Protoplastą polskiej gałęzi rodu był kniaź Iwan "Gubka" (zmarł około 1560 roku), który w 1534 roku zbiegł z Wielkiego Księstwa Moskiewskiego na Litwę.
Inny wariant odmiany herbu przysługującej książętom Szujskim w Rosji.
herb książąt Świętopełk-Mirskich
Najwcześniejsze wzmianki: Mirscy - polski ród szlachecki.
Najwcześniejsze wzmianki: Informacja o kniaziowskim pochodzeniu tego rodu po raz pierwszy pojawiła się w wydanym na początku XVIII wieku rodowodzie Ogińskich, za którym powtórzona została w herbarzach Niesieckiego, Jabłonowskiego i innych. Sami zainteresowani utrzymywali, iż mają wspólne pochodzenie z książętami Czetwertyńskimi, faktycznie posługującymi się przydomkiem Światopełk.
Czetwertyńscy należą do starszej linii rodu Ruryka, panującej w Kijowie, ich protoplastą był Izasław Jarosławowicz wielki książę kijowski, wnuk wielkiego księcia Włodzimierza a szwagier króla Bolesława "Śmiałego", znany w naszych dziejach z pomocy, jaką mu dał Bolesław przeciwko zbuntowanym książętom młodszej linii Rurykowiczów, poległ w roku 1078 w bitwie z książętami Czernichowskiemi; jego syn Michał Świętopełk wielki książę kijowski spłodził kilku synów, z tych Jarosław książę włodzimierski zostawił prócz innych syna Jerzego (Jurja), męża niepospolitych zdolności i dzielnego wojownika, który opanowawszy na swych krewnych potomkach Włodzimierza "Monomacha" Turów i Pińsk z cześcia Wołynia, wziął tytuł ksiecia turowskiego i umiał się utrzymać przy zdobytych posiadłościach, pomimo zaciętych wojen, jakie z nim dawni ich posiadacze toczyli, zmarł około roku 1162, zostawiwszy 6 synów, z których odznaczył się najstarszy Swiatopełk książę na Turowie , jego też imię dla odznaczenia się od innych ksiąząt swojej gałęzi brali jako przydomek jego potomkowie, rozrodzeni na kilka linii, biorących nazwy już to od swoich udziałów, już też na wzór innych książąt szczepu Ryryka od przydomków dawanych ich protoplastom, jako to Krapotka, Kapusta, Czartoryski, Stepański itd., ten też przydomek Światopełk zachowali do czasów obecnych potomkowie Światopełka Jurjewicza, Czetwertyńscy i Mirscy. Przy końcu XIV stulecia Aleksander jeden z synów Jerzego księcia turowskiego wziąwszy w udział miasto i majętność Czetwertnię na Wołyniu, pierwszy z swojej rodziny brał tytuł księcia Czetwertyńskiego zmarł około roku 1440 zostawiwszy 3-ch synów, z których Iwan przezwany Puciata dał początek rodzinom Putiatów i Putiatyczów; Jerzy od majątku Sokoli tytułował się księciem Sokolskim, a Teodor dziedzic po ojcu Czetwertni, brał już stale tytuł i nazwisko księcia Czetwertyńskiego i te swoim potomkom przekazał, z jego trzech synów Jerzy książę na Sokoli zmarł bezpotomnie w 1540 roku, a Bazyli i Teodor są założycielami dwóch gałęzi tego domu, pierwszy, piszącej się "na Starej Czetwertni", drugi, gałęzi na Borowiczach lub "Nowej Czetwertni".
A) Gałąź na starej Czetwertni. Wzięła nazwisko od miasta i majątku Czetwertni na Wołyniu, a najdłużej z rodzin szczepu Ruryka osiedlonych w rzeczypospolitej polskiej, bo aż do pierwszych lat ubiegłego (XVIll) stulecia zachowywała wyznanie wschodnie swych przodków, to też wyznanie sprawiło, ze przez czas długi oddaloną była od wyższych dostojeństw krajowych, a nawet że kilku z jej członków gorliwością religijną uniesionych, łączyło się z nieprzyjaciółmi kraju. Założyciel tej gałęzi Bazyli Teodorowicz, dziedzic na Czetwertni, Niemierowszczyznie i innych znacznych majątkach odznaczył się męstwem w bitwie z Tatarami pod Wiśniowcem 1512 roku.
I. Linia Władysława - jej założyciel Władysław syn Gabriela (p. w.) starosta utajkowski.
II. Linia Światosława - jej założyciel Światosław syn Gabriela (p. w.) dziedzic na Sachnowie i Berlińcach, został zabity przez Hajdamaków w roku 1759, z żony Anny Ostrowskiej zostawił cztery córki i trzech synów.
III. Linia Włodzimierza - jej założyciel Włodzimierz, najmłodszy z synów Gabriela (pw.) starosta utajkowski z żony Teresy Bośniackiej zostawił sześciu synów. Z tych pięciu zmarło bezpotomnie, a najstarszy Antoni-Stanisław kasztelan przemyślski niepospolitych zdolności i jeden znajwymowniejszych opozycyjnych posłów sejmu rozbiorowego w latach 1772-1775, stronnik dawnych instytucji krajowych, nieprzyjazny zatem ustawom sejmu czteroletniego, czynny wziął udział w Targowicy w 1792 roku za co aresztowany w roku 1794 w tymże roku od wzburzonego pospólstwa warszawskiego został zamordowany i pozostawił potomstwo.
B) Gałąź na Borowiczach lub nowej Czetwertni. Protoplasta tej gałęzi Teodor, syn Teodora (p. w.), dziedzic na Borowiczach, spłodził Andrzeja, który za żoną Marią Lwowną Holszańską, bogatą dziedziczką, otrzymawszy w posagu znaczne majątki na Wołyniu, należał do najmajętniejszych ziemian tej prowincji.
Felicjan-Stefan najstarszy z braci, starosta daniczewski, dziedzic dóbr Markówki, Kopijówki i innych; z żony Marianny Jełowickiej zostawił trzech synów: z tych: Stefan ksiądz Pijar zmarł młodo w roku 1766, a Janusz-Tomasz i Antoni-Nepomucen są protoplastami dwóch linii tego domu: starszej i młodszej, obudwu istniejących do dzisiaj.
I. Linia Starsza - jej założyciel Janusz-Tomasz, kasztelan czerniechowski w latach 1785-1792, dziedzic na Nowej Czetwertni, Horyszkowicach, Kopijówce i t. d., dobry muzyk i niezły poeta, nieprzyjaciel anarchii i stronnik uchwał sejmu czteroletniego, ożeniony z Joanną księżniczką Jabłonowską, córką Dymitra starosty kowelskiego, z niej potomstwo.
II. Linia młodsza - jej założyciel Antoni-Jan-Nepomucen, dziedzic na Komargrodzie i Borowiczach - kasztelan bracławski 1790, zmarł w 1830 roku, miał dwie żony: Teresę Zagórską i Annę Ryszewską, z nich potomstwo.
Żródła:
herby Polskie
Herby Polskie
Herby Polskie
"Herbarz Polski - od średniowiecza do XX wieku" - Tadeusz Gajl